De Vaan
Afstudeerprijs CMD 's-Hertogenbosch
In 2018 hebben we helaas veel te vroeg afscheid moeten nemen van Robert de Vaan, onder collega’s en studenten een geliefde CMD-docent. Ter ere van Robert is datzelfde jaar ‘De Vaan’ tot stand gekomen, een afstudeerprijs waar alle afstudeerders evenveel kans op maken en die wordt beoordeeld op criteria die zijn bepaald in samenspraak met Robert. Op deze manier blijft Robert in gedachten betrokken bij het werk van studenten met wie hij altijd met zoveel plezier en toewijding heeft samengewerkt.
Een onafhankelijke jury beoordeelt de genomineerde afstudeerwerken dan ook op de volgende jurycriteria:
1. Verbindend
Het werk kwam tot stand door actieve samenwerking met partners buiten de opleiding (maatschappelijke organisaties, kunstinstellingen, kennisinstituten, etc.).
2. Experimenteel
Het werk getuigt van een experimentele, eigenzinnige aanpak, waaruit een authentieke visie op ontwerp spreekt.
3. Zichtbaar
Het werk is gepresenteerd op fora buiten de opleiding, zowel online als offline.
Juryrapport
CMD 's-Hertogenbosch, Juli 2025
De jury wil beginnen met het hartelijk feliciteren van alle afgestudeerde CMD-studenten met het behalenvan hun diploma.
Voor het zevende jaar op rij is er ook dit jaar weer een uitreiking van de deVaan afstudeerprijs. Alle CMD-afgestudeerden van dit schooljaar (2025) kwamen in aanmerking voor de prijs, die ter nagedachtenis aan collega Robert de Vaan in het leven is geroepen. Zoals ieder jaar konden studenten genomineerd worden voor de prijs, waarna een kundige jury zich over de werken heeft gebogen en deze heeft beoordeeld aan de hand van de criteria van deVaan.
De criteria voor het winnen van de deVaan, die door Robert zelf zijn opgesteld, zijn experimenteel, verbindend en naar buiten gericht. Met deze criteria duidelijk in beeld hebben alle leden van de jury kennis genomen van de genomineerde werken alvorens samen tot een eenduidige uitspraak te komen voor de winnaar van de deVaan 2025.
Als jurypanel voor dit jaar waren er weer veel vertrouwde gezichten aanwezig. Net als ieder jaar was Marian van Cleef, de vrouw van Robert de Vaan, ook dit jaar weer onderdeel van het jurypanel. Zij kende Robert natuurlijk als geen ander, en er werd opnieuw een beroep gedaan op haar kennis, herinneringen en ervaring.
Vanuit het team van CMD waren Camiela Warringa en Pleun Wilting fysiek aanwezig bij het overleg. Derk Reneman kon er niet bij zijn, maar bezocht de eindexpositie en leverde via mail een onderbouwing van zijn voorkeuren aan. Vanuit het werkveld namen Brenda Renssen – voorheen werkzaam bij CMD – en Bram Relouw van Kunstloc Brabant deel. Brenda was dit jaar als extern jurylid betrokken. Bram kon niet bij het overleg aanwezig zijn, maar bezocht eveneens de expositie, sprak meerdere genomineerden en deelde zijn uitgebreide motivatie schriftelijk en telefonisch. Het overleg werd verder verrijkt door de stem van de jonge generatie ontwerpers. Jade van der Zalm, winnaar van deVaan 2020, nam dit jaar deel namens eerdere winnaars. Amy Althof, winnaar van deVaan 2024, kon vanwege haar masterscriptie niet aanwezig zijn.
Dit jaar waren er zes individuen genomineerd om mee te dingen naar het winnen van de deVaan. Hieronder vernoemen we, in willekeurige volgorde, met grote trots de genomineerden voor de deVaan van 2025 met samengevat de bijbehorende opmerkingen van de jury.
Lieke Kaspers – Arveta
Lieke's project rondom biobased papier en de mogelijkheden ervan in de ontwerppraktijk wist de jury te overtuigen door haar zorgvuldige afwerking, doordachte visuele presentatie en het duidelijk voelbare vakmanschap. De thematiek, gericht op duurzaamheid en het inspireren van een nieuwe generatie ontwerpers, werd actueel en urgent bevonden. Haar werk toont lef door tegen de digitale stroom in te werken, in een tijd waarin digitale middelen domineren en aandacht voor papier steeds zeldzamer wordt. De jury waardeert daarnaast de betrokkenheid van externe partijen en de oprechte ambitie om het project verder door te ontwikkelen.
Luna Bagchus – This is a Skatespot
Met haar installatie in het gemeentehuis van Eindhoven slaagde Luna erin om op heldere wijze de kloof tussen skaters en beleidsmakers te agenderen. Ze wist met haar werk letterlijk en figuurlijk binnen te dringen in het stadhuis, en daarmee impact te maken op beleidsmakers. Haar project is zichtbaar, activistisch en eigenzinnig van vorm. De jury waardeert haar verbindende poging om verschillende werelden bij elkaar te brengen en ziet veel kracht in de directe, fysieke presentatie van het werk. Haar unieke visuele signatuur, onder meer door de combinatie met fotografie, draagt bij aan de herkenbaarheid van haar werk.
Dewi Hummelink – Mijn Taal, Mijn Stem
Dewi's project, dat vertrekt vanuit haar persoonlijke ervaring als dove ontwerper, maakte diepe indruk op de jury. Haar installatie maakt de ervaring van communicatie en gebarentaal voelbaar en roept op tot inclusie en bewustwording. Dewi weet op eigen wijze haar missie over te brengen, met een hands-on aanpak en performance in de publieke ruimte. Haar werk werd als integer, urgent en persoonlijk geduid. De jury waardeert daarnaast hoe ze haar eigen ervaring inzet om anderen bewust te maken van communicatiebarrières, en hoe ze via ontwerp een maatschappelijk gesprek weet te starten.
Jill Steijvers – Tafel van Toen
Met haar project richt Jill zich op het verminderen van eenzaamheid onder ouderen die vaak letterlijk naast elkaar leven zonder contact. De door haar ontworpen objecttafel dient als gesprekstarter en is ontwikkeld in samenwerking met verzorgingstehuizen. De jury waardeert hoe Jill via nostalgie verbinding weet te leggen tussen ouderen. Ook haar aanpak – een combinatie van fysieke middelen en een mediamix – wordt als krachtig ervaren en goed afgestemd op de doelgroep.
Kiki Geurts – Colab
Kiki combineert haar fascinatie voor biobased materialen met het werken met anderen. Haar project is sterk in het proces: van samenwerking met lectoraten en kunstenaars tot workshops in de stad. Ze deelt actief kennis over het werken met mycelium en draagt bij aan een bredere toepassing en experiment ervan binnen de ontwerpwereld. Ze hoopt daarmee andere ontwerpers en kunstenaars te inspireren en enthousiasmeren om minder gebruikelijke materialen in hun praktijk te integreren. De jury prijst daarbij in het bijzonder haar verbindende rol.
Lize Grunder – R.E.N.S.
Lize's installatie wist indruk te maken op de jury door de wijze waarop bezoekers letterlijk in het onderwerp stapten. Haar fysieke installatie biedt een ervaringsgerichte benadering en werd geprezen om het duidelijke concept en de uitvoering. Het fysieke en digitale element vormde een overtuigende combinatie. De jury waardeerde hoe Lize de ervaring benaderde als een totaalbeleving, en zag in haar werk sterke inclusieve en experimentele kwaliteiten. Het thema – uitsluiting door standaardisatie – werd als actueel en relevant beoordeeld.
Het kiezen van de winnaar van deVaan 2025 was dit jaar uitzonderlijk lastig. Meerdere projecten sprongen eruit, en de meningen waren verdeeld. Uiteindelijk heeft de jury gekozen voor een project waarin het experiment, de zichtbaarheid én de potentie tot vervolg samenkomen.
De winnaar van deVaan 2025 is: Lieke Kaspers.
Hoewel ook het werk van Luna Bagchus hoog werd gewaardeerd, gaf de doorslag dat Liekes project nog niet voelt als afgerond. Het is een stevig begin dat ruimte en motivatie laat zien voor doorontwikkeling. Haar ambitie en planmatigheid overtuigden de jury. We hopen dat het winnen van deVaan – en het bijbehorende prijzengeld – helpt haar deze ambitie daadwerkelijk te realiseren.
De jury feliciteert alle genomineerden met hun nominatie voor deVaan 2025, en in het bijzonder Lieke Kaspers als winnaar.
Net als ieder jaar is er naast de roem van het winnen van de deVaan ook een geldbedrag gekoppeld aan deze prijs. Bijzonder aan dit jaar is dat de gemeente 's-Hertogenbosch opnieuw een geldbedrag van 1000 euro heeft toegezegd aan de winnaar van de deVaan. Samen met het door Avans Hogeschool ingelegde prijzengeld van 250 euro betekent dit dat de winnaar in totaal 1250 euro mee naar huis mag nemen.
We willen hierbij Avans Hogeschool en de gemeente 's-Hertogenbosch dan ook van harte bedanken voor hun gulle inleg en de daarmee uitgesproken waardering voor de deVaan prijs.